Cálida e frutuosa foi tamén desta volta a xuntanza de Palabras Compartidas. Grazas, Ismael, polo tempo e o saber.
Agradecidas tamén a Carme Moure polas súas vitrinas.
E dende Palabras Compartidas, achegámonos a esta obra:
A. Co A de
anestesia que os personaxes procuran para aturar as feridas da vida e que Sara
atopa a través dunha disciplina que lle permitirá aprender a coidar do seu
corpo en modo automático para poder ocupar a cabeza descifrando códigos.
E co A
da amizade, da
necesidade de construíla dende os alicerces, aínda que a maioría das amizades
se inventan máis do que se constrúen.
P. Co P de precariedade laboral dos que van ao traballo coma unha
tribo que vai á guerra, e no que nin sequera serán personaxes secundarias.
Comparten pisos de estudantes cando xa deixaron de selo e xa non saben moi ben
o que son.
Pero, sobre todo, co P de
precariedade emocional porque todos sofren procesos de dó e carecen das
ferramentas necesarias para afrontalos. Dos seus corpos colga a casca baleira
do que un día foron (ou do que desexaron ser) e precisan desfacerse dela pouco
a pouco. Coma os réptiles cando mudan de pel.
A. Co A de atmosfera conseguida nos
relatos grazas a descricións moi plásticas e poéticas que incorporan sensacións
visuais, olfactivas e auditivas: “ O
tráfico a esa hora era un neno aprendendo a tocar o violín”. “Houbo unha nube de vapor e xirouse. Foi coma
o bufido dun gato”.
Pero a
atmosfera non é todo. O relato transcende a mera ambientación e cada historia agocha
dentro de si, a modo de matrioska rusa, moitas outras historias e moitos fíos
dos que cada un de nós pode tirar.
R. Co R de relato da mocidade no tempo e no lugar que lle tocou
vivir, contado de xeito coral por personaxes secundarias ás que o autor
consegue darlles o peso exacto: facelas reais sen que estorben.
T. Co T de Tigre, porque o futuro é un tigre que xa nos mordeu
e iso é bo porque estaremos preparados para cando volva.
E. Co E de empeño en ocultar a culpa e o fracaso, de calar cando dan
no que doe porque non se debe preguntar o que resulta evidente.
E co E de esmero na limpeza e na orde, herdado
da nai, e que se repite cuase obsesivamente en todos os relatos.
F. Co F de finais pechados en clímax ou anticlímax que coma os
relatos de Dieste teñen a virtude de facer simultáneas no espíritu as imaxes
que foron sucesivas. Ou ben aqueloutros que fan estoupar o conto nas palabras
derradeiras despois de inzalo poderosamente, como cando a nai de Laura pregunta
ante a súa filla morta “Quen lle cortou o pelo? E concentra nesa frase a dor
inimaxinable que supón a perda.
A. Co A de ausencia da irmá morta, dos pais ausentes,
da nai enferma...
Pero tamén co A de análise do que nos
rodea, do aspecto das persoas que permite saber se fan a cama todos os días,
pola tarde ou pola mañá, que non é o mesmo. Se arrastran os dedos sobre os cadros en
busca de po ou se o forno da súa cociña está limpo por dentro. Porque a limpeza
non é cuestión de cartos, senón de decencia.
C. Co C de casas que non dan acougo, asfixiantes, incómodas,
que pasan por casas pero que son prisións, coches que se converten en casas e
trampas de coellos que cómpre baleirar con urxencia.
Tamén co C do cansazo que non
desaparece durmindo. Algo que se arrastra a diario e vai collendo forma,
adaptando o corpo ás súas demandas.
E aínda co C de crítica social,
velada, pero facilmente recoñecible porque a realidade que presenta é
identificable por todos nós: a explotación laboral, a obriga de comprar leite galego, ou esas
mesas que levan o mofo por fóra e por dentro e son o resultado dun investimento
de ducias de miles de euros, como anuncia o cartel da Deputación.
I Co I de imposibilidade de cumprir os estándares dos pais e das nais, que
comporta conflitos cun mesmo e nos leva a aparentar o que non somos coa
urxencia de agradar.
Co I da independencia ansiada, que
libera e fere a un tempo. Tamén co I da Identidade, anulada nas relacións
laborais e mesmo nas familiares.
E mesmo co I de intimidade, blindada
cun muro que nos protexe, pero que provoca unha sensación estrañamente
reconfortante cando podemos acceder á dos demais, aínda que sexa roubada,
coándonos seus dormitorios.
L. Co L de lazos familiares que precisamos revisar xa que nos atrapan, a modo de tea
de araña, en relacións tóxicas das que non somos quen de saír e nas que
o remorso, a culpa e os silencios ocupan un lugar preferente.
Aínda que ás veces nos
sorprenden con algunha tregua, breves instantes de repouso e acubillo, que son
os restos do que quedou tras a furia: un regato pequeno, un vento agradable...
